Τη δημιουργία ενός μοναδικού καταδυτικού πάρκου, εξαιρετικής αρχαιολογικής σημασίας, στον ευρύτερο χώρο του Ευβοϊκού κόλπου ανακοίνωσαν χθες ο υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς, η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου και οι δήμαρχοι Λαυρεωτικής Δημήτρης Λουκάς και Μαραθώνα Ηλίας Ψηνάκης.

Για το καταδυτικό πάρκο υψηλότατων προδιαγραφών (ένα «υποβρύχιο μουσείο» με 26 ναυάγια) έχουν ήδη προωθηθεί όλες οι απαραίτητες διαδικασίες. Απαιτείται κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Πολιτισμού και Ναυτιλίας «ώστε του χρόνου το καλοκαίρι να μπορέσουμε να βάλουμε την πατρίδα μας στον παγκόσμιο χάρτη του καταδυτικού τουρισμού», όπως τόνισε η κυρία Δούρου.

Τα ναυαγισμένα πλοία είναι της αρχαϊκής έως της ύστερης βυζαντινής περιόδου. Το πάρκο θα αποτελείται από έξι επισκέψιμους χώρους: Νησιωτικό σύμπλεγμα Στύρων, Νήσος Καβαλλιανή ? Ορμος Αλμυροποτάμου, Νησιωτικό σύμπλεγμα Πεταλιών, Πόρτο Λάφια Εύβοιας ? Νήσος Ακιό, Μακρόνησος, Λαυρεωτική.

Τις ανασκαφικές έρευνες στον Νότιο Ευβοϊκό κάνει η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων υπό τη διεύθυνση του καταδυόμενου αρχαιολόγου Γιώργου Κουτσουφλάκη, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών.

Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ναυαγίων έχουν παρατηρηθεί στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Στύρων και στη Μακρόνησο, απ’ όπου φαίνεται ότι περνούσαν οι θαλάσσιοι δρόμοι διαχρονικά. Στη θαλάσσια περιοχή των Στύρων έχουν καταγραφεί έως σήμερα πέντε αρχαία ναυάγια. Το πλέον σημαντικό μπορεί να θεωρηθεί ένα ναυάγιο της ύστερης ελληνιστικής περιόδου στο ακρωτήριο Ρέθι της νήσου Στύρα, έμφορτο με αμφορείς που χρονολογείται στον ύστερο 2ο ή στο πρώτο μισό του 1ου αι. π.Χ.

Σε παρακείμενο χώρο εντοπίστηκαν ακόμη: ναυάγιο της ίδιας εποχής με μεικτό φορτίο αμφορέων από την Κνίδο και την Κω, άλλο με φορτίο αμφορέων ελαίου που προέρχονται από την περιοχή της Τυνησίας ή της Λιβύης (2ος αι. π.Χ. στη νησίδα Πετούσι), τρίτο με φορτίο κεράμων που χρονολογήθηκε στα τέλη της κλασικής περιόδου, ενώ στη νότια πλευρά της νησίδας Αγιος Ανδρέας εντοπίστηκε ναυάγιο με φορτίο υστερορωμαϊκών αμφορέων, που χρονολογούνται στο β’ μισό του 5ου ή στον 6ο αιώνα μ.Χ.

Το όνομα της Καβαλλιανής συνδέθηκε με ένα μεγάλο ελληνικό ναυάγιο, το ναυάγιο της «Χειμάρρας», που έμεινε στην ιστορία ως ο «ελληνικός Τιτανικός». Το ατμόπλοιο «Χειμάρρα» βυθίστηκε τις πρωινές ώρες της Κυριακής 19 Ιανουαρίου 1947. Στο ακρωτήριο Σέσι, στη βόρεια πλευρά του όρμου Μαρμαρίου (Πόρτο Λάφια), εντοπίστηκαν δύο ναυάγια με φορτίο αμφορέων, του 2ου και του 12ου-13ου αι. μ.Χ.

Η διερεύνηση του νησιωτικού συμπλέγματος των Πεταλιών, δυτικά του Μαρμαρίου Ευβοίας, οδήγησε στην ανακάλυψη τεσσάρων άγνωστων μέχρι σήμερα ναυαγίων, στις νησίδες Μακρονήσι και Φούντι. Δύο από αυτά εντάσσονται χρονολογικά στην ελληνιστική περίοδο, ένα στη ρωμαϊκή ενώ ένα μικρό ναυάγιο με φορτίο κεράμων δεν απέδωσε χρηστική κεραμική ώστε να καταστεί δυνατή η χρονολόγησή του.

Στη θαλάσσια περιοχή της νήσου Καβαλλιανής εντοπίστηκαν ναυάγιο του 12ου-13ου αιώνα μ.Χ. με εφυαλωμένη βυζαντινή κεραμική και ναυάγιο της ρωμαϊκής περιόδου με αμφορείς βορειοαφρικανικής προέλευσης.

Τέσσερα από τα ναυάγια ερευνήθηκαν στη θαλάσσια περιοχή της Μακρονήσου σε βάθη που κυμαίνονται από 37 έως και 47 μέτρα και με φορτία από τα μέσα του 4ου αι. π.Χ έως τον 1ο αι. μ.Χ. Στις ακτές βόρεια του Θορικού (Λαυρεωτική) έχουν εντοπιστεί δύο ακόμα ναυάγια, το πρώτο χρονολογούμενο στον 1ο-2ο αιώνα μ.Χ. με οικοδομικό υλικό και το δεύτερο, με αμφορείς της ελληνιστικής περιόδου.

Στην περιοχή της άκρας Κυνόσουρας Μαραθώνα διερευνήθηκαν υπολείμματα κεραμικού φορτίου από χιακούς αμφορείς που ανήκουν στο τρίτο τέταρτο του 5ου αιώνα π.Χ. Στην ανατολική πλευρά της Κυνόσουρας Μαραθώνα εντοπίστηκαν συγκεντρώσεις πακτωμένων κορινθιακών αμφορέων. Το ναυάγιο χρονολογείται μεταξύ των ετών 300-250 π.Χ.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΧΟΛΙΟΥ